«Δεν ευθύνονται τα παιδιά αν δεν έχουν Όρια» γράφει η Μαρία Πεσλή
γράφει η Μαρία Πεσλή,
Πολύ συχνά σε συζητήσεις έρχεται στο τραπέζι το ερώτημα: «Μα πώς έχουν γίνει έτσι τα σημερινά παιδιά; Γιατί δεν έχουν κανένα όριο;». Θα ήταν πιο σωστό να αναρωτηθούμε το εξής: «Γιατί κατηγορούμε τα παιδιά; Μήπως δεν ευθύνονται τα ίδια για την εξέλιξη αυτή, αλλά η οικογένεια και κατ’ επέκταση η κοινωνία μέσα στην οποία μεγαλώνουν και καλούνται να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα τους;». Τα παιδιά δεν γεννιούνται με όρια, αλλά τα μαθαίνουν στην πορεία της ζωής τους και μάλιστα αυτό πρέπει να συμβαίνει από πολύ μικρή ηλικία. Δεν γεννιούνται δηλαδή, γνωρίζοντας ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή και ποια όχι σε κάθε περίσταση και τι συνέπειες έχουν οι συμπεριφορές τους. Επομένως, ίσως είναι άδικο να κατηγορούνται τα ίδια τα παιδιά για κάτι που δεν ευθύνονται, αλλά για κάτι που το περιβάλλον τους οφείλει να τους μάθει.
Καταρχήν, όλοι όσοι εμπλέκονται στη διαπαιδαγώγηση και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού, φέρουν μερίδιο ευθύνης σχετικά με την οριοθέτησή του. Όπως προαναφέρθηκε, τα όρια πρέπει να μπαίνουν σε ένα παιδί από πολύ μικρή ηλικία, καθώς θα το ακολουθούν σε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Όσο νωρίτερα μπαίνουν τα όρια, τόσο καλύτερα για το παιδί. Αντίθετα, όσο καθυστερεί η οριοθέτηση ενός παιδιού, τόσο δυσκολότερα αλλάζει ένας μαθημένος και παγιωμένος τρόπος συμπεριφοράς του (ιδιαίτερα μιας συμπεριφοράς χωρίς όρια). Επιπλέον, ένα παιδί που δεν έχει γνωρίσει τα όρια μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο, θα δυσκολευτεί πολύ να προσαρμοστεί σε πλαίσια (όπως το σχολικό, το κοινωνικό), όπου απαιτείται από αυτό να ακολουθεί κανόνες.
Οι πρώτοι που καλούνται να μάθουν τα όρια σε ένα παιδί είναι οι γονείς του, καθώς στην οικογένεια ξεκινά η διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού. Εκεί μαθαίνονται οι πρώτες αξίες, αρχές, κανόνες και τρόποι συμπεριφοράς. Η δυσκολία στη σημερινή εποχή και κοινωνία είναι ότι οι περισσότεροι γονείς λόγω του αυξημένου φόρτου εργασίας διαθέτουν πολύ λίγο χρόνο στα παιδιά τους. Σε αυτόν λοιπόν, τον περιορισμένο χρόνο που έχουν είναι ιδιαίτερα δύσκολη ως διαδικασία η οριοθέτηση των παιδιών. Ενδεχομένως οι περισσότεροι γονείς θα προτιμήσουν να ξεκουραστούν στον περιορισμένο χρόνο που διαθέτουν ή να κάνουν κάτι ευχάριστο και χαλαρό με τα παιδιά τους. Η διαδικασία οριοθέτησης όμως, απαιτεί χρόνο, προσπάθεια, συνέπεια και υπομονή. Οι πιεστικές συνθήκες του σύγχρονου τρόπου ζωής δεν ευνοούν αυτή την προσπάθεια. Πολλοί γονείς επίσης, είναι πιθανό να νιώθουν ενοχές που δεν αφιερώνουν χρόνο στα παιδιά τους και προτιμούν να τους κάνουν όλα τα χατίρια από το να τα «φορτώνουν» με όρια και να τα δυσαρεστούν. Ξεχνούν όμως, ότι τα όρια είναι απαραίτητα στα παιδιά, καθώς τα κάνουν να νιώθουν ασφαλή και προστατευμένα. Με τα όρια μαθαίνουν τους αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς σε κάθε περίπτωση και τις συνέπειες αν δεν τους ακολουθούν. Αν δεν υπάρχουν όρια, τα παιδιά αισθάνονται χαμένα και αποδιοργανωμένα. Επομένως, όσο δύσκολη κι αν είναι η εκμάθηση ορίων στα παιδιά, δεδομένων των συνθηκών του σύγχρονου τρόπου ζωής, οι γονείς οφείλουν να ξεπεράσουν τον εαυτό τους και να θέσουν τα απαραίτητα όρια στα παιδιά τους. Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά τους, μεγαλώνοντας, θα τους ευγνωμονούν.
Αναμφίβολα, το σχολείο καλείται να παίξει κι αυτό το ρόλο του στην οριοθέτηση των παιδιών, αλλά μικρότερο συγκριτικά με το ρόλο που παίζει η οικογένεια. Αν ένα παιδί δεν έχει μάθει από μικρή ηλικία να έχει όρια μέσα στην οικογένειά του, δύσκολα θα συμβεί αυτό αργότερα, στον σχολικό χώρο. Οι εκπαιδευτικοί εκτός από το μαθησιακό κομμάτι με το οποίο ασχολούνται, θα πρέπει να μάθουν την αξία των ορίων στα παιδιά, μέσω των κανόνων που ρυθμίζουν τη λειτουργία του σχολείου. Ένα παιδί που δεν έχει όρια στο σχολείο και δεν ακολουθεί κανόνες και αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς, υφίσταται συνέπειες, καθώς διαταράσσει την αρμονική λειτουργία του σχολείου. Επομένως, και το σχολείο πρέπει να αφιερώνει χρόνο και προσπάθεια στην εκμάθηση ορίων στα παιδιά, γιατί μια τάξη και ένα σχολείο γενικότερα που αποτελείται από μαθητές χωρίς όρια στη συμπεριφορά τους, δεν μπορεί να λειτουργήσει αρμονικά και να εκπληρώσει τον σκοπό του.
Κλείνοντας, θα λέγαμε πως τα όρια είναι αναγκαίο να μπαίνουν στα παιδιά από νωρίς, καθώς μπορούν να λειτουργήσουν σαν «πυξίδα» στην συμπεριφορά τους. Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να αρχίζει μέσα στην οικογένεια και να ενισχύεται αργότερα από το σχολείο. Μην περιμένουμε ένα παιδί που έχει μεγαλώσει χωρίς όρια σε οικογενειακό και σχολικό πλαίσιο να τα μάθει αργότερα μέσα στην κοινωνία. Ιδιαίτερα σε μια κοινωνία όπως η σημερινή που δεν προβάλλει αρχές όπως ο αυτοέλεγχος, η αυτοσυγκράτηση και η πειθαρχία.
Κατηγορία: ΑΡΘΡΑ
Πολυ ωραίο το κείμενο.