Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΜΟΥ – Ανάλυση – Περίληψη (Εμμανουήλ Ροΐδης)
Η εορτή του πατρός μου
Εμμανουήλ Ροΐδης
Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο «Η εορτή του πατρός μου» από το διαδραστικό σχολικό βιβλίο εδώ.
Ενότητες – πλαγιότιτλοι
1η ενότητα: «Την ερχομένην Πέμπτην […] και το ότι ονομάζεται Γιάν-νης.»
Πλαγιότιτλος: Η αναμονή της ονομαστικής γιορτής του πατέρα
2η ενότητα: «Oκτώ ημέρες προ της εορτής […] διά να μη στερηθεί αύ-ριον την ευχαρίστησιν της εκπλήξεως.»
Πλαγιότιτλος: Οι προετοιμασίες του παιδιού και της μητέρας για την επικείμενη γιορτή
3η ενότητα: «Τέλος πάντων ανέτειλεν η επίσημος ημέρα […] απέχει ακόμη τριακοσίας εξήντα πέντε ημέρας.»
Πλαγιότιτλος: Το κωμικό τέλος
Περιληπτική απόδοση κειμένου
Το διήγημα ξεκινά με τους ήρωες της ιστορίας να προετοιμάζονται για την ονομαστική γιορτή του πατέρα. Η μητέρα αποφασίζει να διοργανώσει μία τελετή προς τιμήν του συζύγου της, κατά την οποία ο γιος τους θα προσφωνήσει τον ευχετήριο λόγο. Παρότι ο τελευταίος δεν συμμερίζεται τον ενθουσιασμό της αναγκάζεται να συμμετάσχει. Αρχικά, επιχειρεί να απαγγείλει μία γραπτή προσφώνηση, με το κύρος και την επισημότητα που απαιτούν οι συνθήκες. Έπειτα όμως από τις αλλεπάλληλες αποτυχημένες προσπάθειες, η μητέρα τού επιβάλλει να παραδώσει στον εορτάζοντα ένα γραπτό κείμενο και μία γλάστρα. Οι πρόβες ολοκληρώνονται και η μέρα του Αγίου Ιωάννη ξημερώνει. Νωρίς το πρωί μητέρα και γιος πηγαίνουν στο υπνοδωμάτιο για να ευχηθούν στον πατέρα. Ωστόσο, τα γεγονότα ακολουθούν μία σειρά διαφορετική από αυτήν που έχει οριστεί, γεγονός που προκαλεί σύγχυση στον πρωταγωνιστή. Έτσι, η επίσημη τελετή μετατρέπεται σε φάρσα. Ο μικρός σκύβει να φιλήσει τον πατέρα του, ρίχνει τη γλάστρα πάνω στα σεντόνια και εισπράττει ως φιλοδώρημα μία μούντζα και έναν μπάτσο.
Αφηγητής – γλώσσα και ύφος
Ο αφηγητής είναι ένα από τα πρόσωπα της διήγησης και συμμετέχει στην ιστορία ως βασικός ήρωας (αυτοδιηγητικός αφηγητής). Μιλάει σε α΄ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο («να το λησμονήσω», «τον πατέρα μου τον σέβομαι και κάπως τον φοβούμαι», «να ετοιμάσω την προσφώνησίν μου», «να κάμομεν προγυμνάσεις και δοκιμάς» κ.ο.κ.) και μεταφέρει τα λόγια των υπολοίπων σε πλάγιο λόγο («με είπεν η μητέρα μου ότι ήτο καιρός να ετοιμάσω την προσφώνησίν μου» κ.ο.κ.). Τα γεγονότα εξιστορούνται υπό το πρίσμα της υποκειμενικής θεώρησης του αφηγητή-πρωταγωνιστή. Σε πολλά σημεία του κειμένου απαντούν ειρωνικά και αυτοσαρκαστικά σχόλια («ευρίσκουσα ότι δεν με συγκινεί όσον έπρεπε η αγγελία ότι ο πατήρ μου λέγεται Iωάννης.», «Eύρισκα ότι ήτο όλως περιττόν και κάπως άνοστον να προσφωνήσω τον πατέρα μου, ενώ δεν είχα τίποτε νεότερον να του είπω.»).
Η γλώσσα του κειμένου είναι η καθαρεύουσα. Το γεγονός αυτό φαίνεται παράδοξο αν αναλογιστεί κανείς πως ο Ροΐδης υπήρξε υπέρμαχος της δημοτικής. Ωστόσο, η αντίφαση αυτή αίρεται, δεδομένου ότι ο συγγραφέας γράφει σε καθαρεύουσα με στόχο να ειρωνευτεί, να σατιρίσει και να καυτηριάσει μία κοινωνική κατάσταση. Η γλώσσα στο διήγημα χρησιμοποιείται ως μέσο στηλίτευσης της ρηχότητας και της τυπικότητας που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των μελών μιας μεγαλοαστικής οικογένειας εκείνης της εποχής. Η ειρωνική διάθεση του αφηγητή είναι έκδηλη στο κείμενο της προσφώνησης («Πάνσεπτε […] ίνα υποβάλω υμίν…»), όπου σατιρίζεται και αποδοκιμάζεται η εμμονή της μητέρας στις «απελέκητες ελληνικούρες». Συμπερασματικά, ο Ροΐδης ως υποστηρικτής της δημοτικής επιχειρεί με τον τρόπο γραφής του να υπογραμμίσει τον τεχνητό χαρακτήρα της καθαρεύουσας και να παρουσιάσει την αρχαΐζουσα ως μία γλώσσα πομπώδη, ανούσια και ανίκανη να εκφράσει το γλωσσικό αίσθημα του λαού.
Κύρια χαρακτηριστικά του ύφους είναι η ειρωνεία και το χιούμορ. Ο αφηγητής χρησιμοποιεί λιτό, κατανοητό λόγο, ώστε το κείμενο να είναι προσιτό στον αναγνώστη, ενώ παράλληλα ενσωματώνει τεχνηέντως πομπώδεις εκφράσεις, για να σατιρίσει και να δώσει έναν σαρκαστικό τόνο στο διήγημα. Με άλλα λόγια, το ύφος του είναι κομψό, απλό και οικείο, ενώ σε κάποια σημεία γίνεται επιτηδευμένο, για να προκαλέσει γέλιο (π.χ. γλώσσα προσφώνησης). Τέλος, χαρακτηριστικά στοιχεία του διηγήματος είναι η αμεσότητα, η ζωντάνια και η ζωηρότητα της αφήγησης, που ενισχύονται με τη χρήση του α΄ προσώπου και των παραστατικών εικόνων.
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου: Βοήθημα με Λύσεις/Απαντήσεις
Η παραπάνω ανάλυση του κειμένου Η εορτή του πατρός μου αποτελεί μέρος του βοηθήματος των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου έκδοσης taexeiola σε συγγραφή της φιλολόγου Άννας-Μαρίας Φουντουλάκη. Το βοήθημα περιλαμβάνει τις θεματικές ενότητες και πλαγιότιτλους, την περίληψη του κειμένου, σχόλια για τον αφηγητή, τη γλώσσα και το ύφος καθώς και τις λύσεις-απαντήσεις στις ερωτήσεις και τη διαθεματική εργασία.
Κατηγορία: ΑΡΘΡΑ
Είναι πολύ καλή σελιδα