Τι είναι η Δυσλεξία: Ορισμός, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

Τι είναι η Δυσλεξία: Ορισμός, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

Τι ειναι η Δυσλεξια Ορισμος Συμπτωματα και Αντιμετωπιση


Τι είναι η Δυσλεξία

Τι ειναι ΔυσλεξιαΤι είναι η Δυσλεξία;
Η ΔΥΣΛΕΞΙΑ είναι η πιο κοινή από τις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Οι μαθητές με δυσλεξία, ενώ μπορεί να είναι παιδιά με φυσιολογική ή και ανώτερη νοημοσύνη, χωρίς προβλήματα στην όραση, την ακοή ή την ψυχική υγεία, αντιμετωπίζουν ειδικές δυσκολίες στην κατανόηση όσο και στην κωδικοποίηση/αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου. Συνέπεια της δυσλεξίας μπορεί να είναι μία απλή δυσκολία στην ανάγνωση, στην γραφική επιδεξιότητα, στην ορθογραφία ή στην αριθμητική έως και πλήρης αναλφαβητισμός.

Κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα που αντιμετωπίζουν μαθητές με δυσλεξία είναι: η σύγχυση γραμμάτων και αριθμών πχ. του 3 με το ε, του δ με το 5, η σύγχυση μικρών λέξεων πχ. αν με να, και η αργή ανάγνωση με πολλά λάθη και ανακρίβειες.

Πρέπει να επισημάνουμε πως η δυσλεξία δεν παρουσιάζει τα ίδια συμπτώματα ούτε παρουσιάζεται στον ίδιο βαθμό σε όλα τα δυσλεκτικά παιδιά.

Ορισμός για τη Δυσλεξία

Ορισμος ΔυσλεξιαΟρισμός για τη Δυσλεξία
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για τη διατύπωση ενός ενιαίου ορισμού για την έννοια της δυσλεξίας. Όμως η συγκρότηση ενός κοινά αποδεκτού ορισμού, είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση καθώς είναι ένα ζήτημα που εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έντονης αντιπαράθεσης.

Ο ορισμός της που προτάθηκε από την Παγκόσμια Εταιρία Νευρολογίας (1968) δηλώνει ότι: «Η δυσλεξία είναι μια διαταραχή που εμφανίζεται σε παιδιά τα οποία, παρά το γεγονός ότι παρακολουθούν τη συμβατική διδασκαλία της σχολικής τάξης, δεν είναι ικανά να αποκτήσουν τις γλωσσικές δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και ορθογραφίας που αντιστοιχούν στις νοητικές τους ικανότητες.

Η Βρετανική Εταιρία Δυσλεξίας (British Dyslexia Association) έδωσε το 1997 τον παρακάτω ορισμό:
«Δυσλεξία είναι μια σύνθετη νευρολογική κατάσταση που έχει ιδιοσυστατική προέλευση. Τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν πολλούς τομείς της μάθησης και της δραστηριότητας, και μπορεί να περιγραφεί ως ειδική δυσκολία στην ανάγνωση, την ορθογραφία και τη γραπτή γλώσσα. Ένας ή περισσότεροι από τους τομείς αυτούς μπορεί να επηρεάζονται. Ο χειρισμός των αριθμών και των μουσικών σημείων, οι κινητικές λειτουργίες και οι οργανωτικές δεξιότητες μπορεί ακόμα να εμπλέκονται. Ωστόσο, σχετίζεται ιδιαίτερα με τον έλεγχο του γραπτού λόγου, αν και ο προφορικός λόγος επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό.»

Σύμφωνα με το Αγγλικό Ινστιτούτο Δυσλεξίας η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία, μια οργανωτική ανικανότητα που χειροτερεύει την γραφική επιδεξιότητα, το μικρό όριο μνήμης και αντίληψης και έτσι προκαλεί δυσκολίες στην ανάγνωση, στην ορθογραφία και μερικές φορές στην αριθμητική. Συνέπεια της δυσλεξίας μπορεί να είναι μια απλή δυσκολία στα προαναφερόμενα, μέχρι και πλήρης αναλφαβητισμός.

Ορισμός της δυσλεξίας που βασίζεται στον ορισμό του Σκωτσέζικου Φορέα Δυσλεξίας: Δυσλεξία, είναι μια κατάσταση νευροαναπτυξιακής διαφοροποίησης που προκαλεί δυσκολίες στην εκμάθηση ανάγνωσης, γραφής ή και ορθογραφίας. Οι δυσκολίες παραμένουν παρόλο που το άτομο έχει λάβει κατάλληλες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, δεν συνάδουν με τις γνωστικές ικανότητες και δεν προδιαγράφουν τις επιδόσεις και σε άλλους τομείς. Ο βαθμός στον οποίο η δυσλεξία λειτουργεί σαν εμπόδιο στην μάθηση διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Από πολλούς αναγνωρίζεται η δυσλεξία ως “διαφορετικός τρόπος σκέψης”: παραλληλίζοντας τη δυσλεξία με τη δυνατότητα που έχει κάποιος να “δει” πολυδιάστατα, την συνολική εικόνα, ή από οποιαδήποτε θέση κάθε φορά. Η δυνατότητα να σκέφτεται με εικόνες και να καταχωρούνται αυτές οι εικόνες ως πραγματικές. Κατά συνέπεια, αναμιγνύεται η δημιουργική σκέψη με την πραγματικότητα αλλάζοντας πολλές φορές αυτό που το δυσλεκτικό άτομο βλέπει ή ακούει.

Κάποιοι ειδικοί επιστήμονες διαχωρίζουν την Δυσλεξία από τις υπόλοιπες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και την τοποθετούν αποκλειστικά στο πρόβλημα της ανάγνωσης (δυσαναγνωσία). Ορίζοντας την δυσλεξία αποκλειστικά ως δυσαναγνωσία και όχι ως το σύνολο των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, τονίζεται ότι πολύ συχνά συνυπάρχει και με άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες που αφορούν: τη βαθιά δομή της γλώσσας, τη μνήμη, το ρυθμό, την οργάνωση, τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), την άσκηση της γραφής (δυσγραφία), την λανθασμένη ορθογραφία (δυσορθογραφία), την εκτέλεση και κατανόηση αριθμητικών πράξεων και εννοιών (δυσαριθμησία) αλλά και δευτερογενή ψυχολογικά ή προβλήματα συμπεριφοράς, τα οποία αντιμετωπίζουν τα παιδιά εξαιτίας της σχολικής απόρριψης και αποτυχίας.

Σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες (και στην Ελλάδα) κατηγοριοποιούν τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) στη Δυσλεξία (όπου συγκεντρώνουν τις δυσκολίες δυσαναγνωσίας, δυσγραφίας, δυσορθογραφίας, δυσαριθμησίας) και β) στη ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα). Τονίζεται ότι συχνά η ΔΕΠΥ ακολουθεί (συνυπάρχει με) τη Δυσλεξία χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο.

Πώς «Παθαίνεις» Δυσλεξία;

Πως παθαινεις ΔυσλεξιαΠώς «Παθαίνεις» Δυσλεξία;
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι δυσλεξίας η Εξελικτική και η Επίκτητη: η εξελικτική δυσλεξία είναι εκ γενετής, ενώ η επίκτητη εμφανίζεται ως άμεσο αποτέλεσμα εγκεφαλικού τραυματισμού ή εγκεφαλικής ασθένειας. Αναλυτικότερα:

  • Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑ ακολουθεί το παιδί από τη γέννησή του, έχει συνήθως κληρονομικό υπόβαθρο και γίνεται αντιληπτή στο διάστημα που το παιδί μαθαίνει να διαβάζει. Η εξελικτική δυσλεξία χωρίζεται στην οπτική και ακουστική.
    • Τα παιδιά με ΟΠΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑ δυσκολεύονται να μαθαίνουν μέσω οπτικής λειτουργίας. Η οπτική δυσλεξία χαρακτηρίζεται από ελλείμματα στην οπτική αντίληψη, την οπτική διάκριση και την οπτική μνήμη. Παρουσιάζουν συγκεχυμένη κατανόηση των γραπτών συμβόλων. Έχουν δυσκολία στη διάκριση λέξεων ή γραμμάτων που έχουν οπτική ομοιότητα και αντιμετωπίζουν τις λέξεις σαν να τις βλέπουν για πρώτη φορά, γι’ αυτό δυσκολεύονται στην ανάγνωση των λέξεων ολικά.
    • Τα παιδιά με ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑ έχουν πρόβλημα στο να διακρίνουν ηχητικές ομοιότητες ή διαφορές, ή στο να συνθέσουν ήχους σε λέξεις. Η ακουστική δυσλεξία θεωρείται πιο δύσκολη μορφή δυσλεξίας καθώς είναι πιο δύσκολη η αντιμετώπισή της και χαρακτηρίζεται από έλλειμμα στην ικανότητα του ατόμου να αναπαριστά στο νου του, τους ξεχωριστούς ήχους της ομιλούμενης γλώσσας, να καταφέρνει να συνθέτει τους ήχους, να κατονομάζει πρόσωπα και πράγματα και να τηρεί την ακουστική ακολουθία. Η τελευταία είναι πολύ σημαντική γιατί έχει σχέση με τη δυνατότητα για απομνημόνευση συναφών πληροφοριών, τηρώντας πάντα τη σωστή τους διάταξη και σειρά.Η ακουστική δυσλεξία δεν έχει σχέση με την ακουστική οξύτητα του παιδιού καθώς έχει βρεθεί ότι τα περισσότερα παιδιά με ακουστική δυσλεξία έχουν κανονική ακοή. Τα άτομα με ακουστική δυσλεξία δυσκολεύονται στην ανάλυση των λέξεων σε συλλαβές, στη σύνθεση συλλαβών σε λέξεις με περιεχόμενο και στη διάκριση ακουστικών λεπτομερειών καθώς και στην αναπαραγωγή ηχητικών συνόλων. Ένα παιδί με ακουστική δυσλεξία παρουσιάζει χαμηλότερη επίδοση στη γραφή και στην ορθογραφία από ότι στην αναγνωστική του επίδοση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν μπορεί να αναγνωρίζει μικρές διαφορές μεταξύ των ήχων που αντιστοιχούν σε φωνήεντα ή σύμφωνα. Δεν μπορεί να συνδέσει τους ειδικούς ήχους με τα αντίστοιχα γραπτά τους σύμβολα. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε όταν ζητήσουμε από ένα παιδί να γράψει ένα καθ’ υπαγόρευση κείμενο. Τα άτομα με ακουστική δυσλεξία δεν είναι σίγουρα ότι ακούν σωστά τις λέξεις ή τις φράσεις ενός κειμένου. Έτσι αισθάνονται την ανάγκη και ζητούν επανάληψη της υπαγόρευσης συνεχώς. Ενδεικτικά ένα παιδί με ακουστική δυσλεξία χρειάζεται στην καλύτερη περίπτωση τρία με πέντε λεπτά για να γράψει καθ’ υπαγόρευση μία απλή πρόταση.

    Η διάκριση μεταξύ αυτών των δυο τύπων δυσλεξίας (Εξελικτικής και Επίκτητης) δεν είναι εύκολη και συνήθως στα δυσλεξικά παιδιά παρατηρούνται και οι δυο τύποι (η λεγόμενη μεικτή δυσλεξία). Να σημειωθεί ότι η ειδική εξελικτική δυσλεξία δεν δημιουργείται ξαφνικά και δεν εμφανίζεται μετά από χρόνια. Άλλες φορές είναι κληρονομική και άλλες φορές είναι αποτέλεσμα κάποιου προβλήματος κατά τη διάρκεια της κύησης ή του τοκετού.
  • Στην περίπτωση της ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ οι ικανότητες της ανάγνωσης, γραφής και ορθογραφίας είχαν πλήρως αποκτηθεί, αλλά ελαττώθηκαν ή και εξαφανίστηκαν λόγω κάποιου εγκεφαλικού τραυματισμού ή εγκεφαλικής ασθένειας.

Συμπτώματα Δυσλεξίας (Χαρακτηριστικά)

Συμπτωματα Δυσλεξιας ΧαρακτηριστικαΣυμπτώματα Δυσλεξίας (Χαρακτηριστικά)
Επισήμανση: Για να δώσουμε βάση σε κάποια δυσλεκτικά συμπτώματα και να αναζητήσουμε τη βοήθεια ειδικών, θα πρέπει το παιδί να εμφανίζει ένα σύνολο από χαρακτηριστικά για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 6 μήνες). Δεν σημαίνει πώς ένα παιδί έχει δυσλεξία αν πχ. κάποιες φορές μπερδέψει το 3 με το ε ή αν κάνει ορθογραφικά λάθη.

Η δυσλεξία εντοπίζεται (εκφράζεται) σε δυο επίπεδα:

α) Στο πέρασμα από το γραπτό λόγο στον προφορικό, όπου εμφανίζονται πολλά λάθη και δυσκολίες κατά την ανάγνωση.

β) Στο πέρασμα από τον προφορικό λόγο στο γραπτό, όπου εμφανίζονται πολλά λάθη και δυσκολίες κατά την γραφή.

Αναφέρουμε επιγραμματικά συμπτώματα παιδιών με Δυσλεξία:

– Σύγχυση γραμμάτων που μοιάζουν οπτικά ή ακουστικά, όπως τα: β-φ, δ-θ, γ-χ, τ-κ, φ-θ.
– Μπερδεύουν γράμματα και αριθμούς ή αντιστρέφουν τα γράμματα και τους αριθμούς, γράφοντας π.χ. 3 αντί ε, 6 αντί 9, 6 αντί φ, 6 αντί 0.
– Κάνουν επαναλήψεις γραμμάτων και συλλαβών.
– Έχουν δυσκολία στο χρωματισμό και τη στίξη των προτάσεων κατά την ανάγνωση.

Χαρακτηριστικη γραφη παιδιου με δυσλεξια

Χαρακτηριστική γραφή παιδιού με δυσλεξία

– Δε διαβάζουν με τη σωστή σειρά τους φθόγγους και τα γράμματα μιας λέξη, αλλά κάνοντας αναστροφές γραμμάτων, π.χ. προφέρει «πρότα» αντί «πόρτα», «αν» αντί «να».
– Ενίοτε τα δυσλεξικά παιδιά αδυνατούν να κατανοήσουν (να καταλάβουν το τι λέει) το κείμενο και για να καταλάβουν τι γράφει ένα κείμενο βάζουν άλλον να τους το διαβάσει.
– Κομπιάζουν κατά την ανάγνωση και δυσκολεύονται πολύ να διαβάσουν λέξεις ολόκληρες, ειδικά αυτές που δεν χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους ή που συναντούν για πρώτη φορά.
– Στο κείμενό τους κάνουν αρκετά ορθογραφικά λάθη, γράφουν π.χ. «στιχίο» αντί «στοιχείο», «γενικός» αντί «γενικώς».
– Τα γράμματά τους είναι άσχημα, δυσανάλογα και δυσανάγνωστα.
– Το γραπτό τους είναι ακατάστατο, γεμάτο μουτζούρες ή σβησίματα.
– Δεν ξεκινούν με κεφαλαίο γράμμα την πρόταση, δε χρησιμοποιούν σημεία στίξης ή κολλάνε τις λέξεις μεταξύ τους ή με τα άρθρα ή αντίθετα μπορεί να διαχωρίζουν τις λέξη ή σε συλλαβές ή άναρχα. Συνήθως δε βάζουν σημεία στίξης ή τα βάζουν λάθος.

γραπτο μαθητη με δυσλεξια

Χαρακτηριστική γραφή παιδιού με δυσλεξία

Επίσης τα δυσλεξικά παιδιά μπορούν να παρουσιάσουν και άλλες χαρακτηριστικές δυσκολίες, που σ΄άλλα είναι σε μεγαλύτερο και σ’ άλλα σε μικρότερο βαθμό όπως:
– Μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην προφορική και στη γραπτή επίδοση.
– Υπερκινητικότητα, υπερευαισθησία στην κριτική και προβλήματα γενικότερα συμπεριφοράς.
– Μπερδεύουν τις λέξεις-έννοιες, όπως π.χ. θέλοντας να πουν «νερό» λένε «ποτάμι», επειδή στο ποτάμι ρέει νερό. Ομοίως θέλοντας να πουν “διαρροή”, λένε “επιρροή”, επειδή οι λέξεις μοιάζουν ηχητικά και εννοιολογικά.
– Δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται απλές μαθηματικές πράξεις ή αδυνατούν να εμπεδώσουν αυτά που διδάσκονται.
– Ξεχνούν εύκολα και ρωτούν και ξαναρωτούν το ίδιο πράγμα.
– Δεν μπορούν να θυμηθούν ποιήματα ή στίχους.

γραπτο παιδιου με δυσλεξια

Χαρακτηριστική γραφή παιδιού με δυσλεξία

Διάγνωση Δυσλεξίας - ΔΕΠΥ

Διαγνωση Δυσλεξιας ΔΕΠΥΔιάγνωση Δυσλεξίας – ΔΕΠΥ

Όταν το περιβάλλον του παιδιού (γονείς, δάσκαλοι, παιδίατρος) αναγνωρίσει κάποια Χαρακτηριστικά Συμπτώματα Δυσλεξίας ή/και ΔΕΠΥ, θα πρέπει οι γονείς να απευθυνθούν σε Ειδικούς Φορείς αρχικά για τη Διάγνωση.

Τέτοιοι Δημόσιοι Φορείς είναι:

– τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Δημόσιων Νοσοκομείων
– τα Κέντρα Διάγνωσης Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ)

– τα Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΚΔΑΥ)
– τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ)

Τέτοιοι Ιδιωτικοί Φορείς είναι:

– Παιδοψυχίατρος
– Ψυχολόγος
– Οργανωμένα Ιδιωτικά Κέντρα

Επισημαίνουμε πως η διάγνωση από τους δημόσιους φορείς είναι η μόνη διάγνωση που αναγνωρίζεται από το σχολείο αλλά και από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Μετά τη διάγνωση της ειδικής μαθησιακής δυσκολίας θα πρέπει να απευθυνθούμε σε μία ομάδα ειδικών επιστημόνων για λεπτομερειακή αξιολόγηση όλων των γνωστικών λειτουργιών του παιδιού.

Τέτοιοι ειδικοί επιστήμονες είναι:

– Ψυχολόγοι
– Ειδικοί Παιδαγωγοί

– Λογοπαιδικοί
– Εργοθεραπευτές
– Λογοθεραπευτές

Διάγνωση Δυσλεξίας - ΔΕΠΥ (Τεστ Παυλίδης)

Α΄ Μέρος – Διάγνωση Δυσλεξίας-ΔΕΠΥ (Τεστ Παυλίδης)
Β΄ Μέρος – Διάγνωση Δυσλεξίας-ΔΕΠΥ (Τεστ Παυλίδης)

Παραπομπές:
-Στασινός Δημήτρης – «Δυσλεξία και σχολείο» (2003) Gutenberg
-Αναστασίου Δημήτρης – «Δυσλεξία Θεωρία και Έρευνα Όψεις Πρακτικής» (1998) Εκδόσεις Ατραπός
wikipedia.org/Dyslexia

Κατηγορία: ΔΥΣΛΕΞΙΑ

Tags: , , , , , , , , ,

Comments (1)

Trackback URL | Comments RSS Feed

  1. Ο/Η Δυσλεξια λέει:

    Πώς μπορώ να βοηθήσω σαν γονέας; Οι γονείς του δυσλεξικού παιδιού πρέπει να είναι οι σύμμαχοι του. Όταν το παιδί θα νιώσει απογοήτευση θα πρέπει να είναι εκεί να του συμπαρασταθούν και να το ενθαρρύνουν.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *