Τι είναι Δυσορθογραφία: Ορισμός, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

Τι είναι Δυσορθογραφία: Ορισμός, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

γράφει η Τέτη Παρασκευοπούλου
Φιλόλογος – Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Ειδικής Εκπαίδευσης


Ορισμός της Ορθογραφίας

Ο Ορισμός της ΟρθογραφίαςΟρισμός της Ορθογραφίας
Προτού δώσουμε τον ορισμό της Δυσορθογραφίας καλό είναι να διατυπώσουμε τον ορισμό της Ορθογραφίας.

Ορθογραφία είναι «ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να γράφεται μία λέξη». Δηλαδή, οι κανόνες ορθογραφίας που ακολουθούν οι λέξεις. (Για παράδειγμα, η κατάληξη των ρημάτων γράφεται με –ω, η κατάληξη των ουδετέρων με –ι κτλ).

Οι μαθητές, από την πρώτη κιόλας δημοτικού, μαθαίνουν τους κανόνες ορθογραφίας. Ωστόσο, όσο περνούν τα χρόνια όλο και περισσότερα παιδιά δυσκολεύονται να ακολουθήσουν και να εφαρμόσουν αυτούς τους κανόνες, παρ’ ότι τους έχουν διδαχθεί και φαίνεται να τους γνωρίζουν.

Τότε, τα παιδιά λέμε ότι παρουσιάζουν Δυσορθογραφία. Απαραίτητη προϋπόθεση για να κάνουμε αυτή τη διάγνωση είναι να μην υπάρχει νοητικό ή αισθητηριακό έλλειμμα, ψυχιατρική διαταραχή και οι ευκαιρίες για εκπαίδευση να είναι επαρκείς.

Ορισμός της Δυσγραφίας

Ορισμός της ΔυσορθογραφίαςΟρισμός της Δυσορθογραφίας
Σύμφωνα με την «Ελληνική Εταιρία Δυσλεξίας», η Δυσορθογραφία ορίζεται ως «η δυσκολία στην εκμάθηση της ορθογραφίας και των κανόνων που τη διέπουν». Επιπροσθέτως, ορίζεται ως η δυσκολία που αφορά την ικανότητα του παιδιού να αντιστοιχεί με ευκολία φωνήματα και γραφήματα. Η δυσκολία εντοπίζεται τόσο στο επίπεδο της λέξης, όσο και στο επίπεδο της σύνταξης, της πρότασης και της παραγράφου.

Η Δυσορθογραφία ανήκει στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Μπορεί να συνυπάρχει με τη Δυσλεξία και οποιαδήποτε άλλη Μαθησιακή Δυσκολία ή να εμφανίζεται αυτόνομα.

Σημείωση: Σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες (και στην Ελλάδα) κατηγοριοποιούν τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) στη Δυσλεξία (όπου συγκεντρώνουν τις δυσκολίες δυσαναγνωσίας, δυσγραφίας, δυσορθογραφίας, δυσαριθμησίας) και β) στη ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα). Τονίζεται ότι συχνά η ΔΕΠΥ ακολουθεί (συνυπάρχει με) τη Δυσλεξία χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο.

Συμπτώματα και Χαρακτηριστικά Δυσορθογραφίας

Συμπτώματα και Χαρακτηριστικά ΔυσορθογραφίαςΣυμπτώματα και Χαρακτηριστικά Δυσορθογραφίας
Γενικά: Οι μαθητές που παρουσιάζουν Δυσορθογραφία δυσκολεύονται να κατανοήσουν, να αποκωδικοποιήσουν και να αποθηκεύσουν τους κανόνες ορθογραφίας, γι’ αυτό άλλωστε κάνουν και λάθη. Επίσης, παρουσιάζουν ελλείμματα στην οπτικοακουστική αντίληψη και επεξεργασία, τη γλώσσα και τη μνήμη.

Ειδικότερα, οι μαθητές με Δυσορθογραφία:

  • Κάνουν συχνά παράλειψη γραμμάτων, συλλαβών, λέξεων (στώμα αντί για στρώμα).
  • Κάνουν συχνά αντιστροφή γραμμάτων, συλλαβών, λέξεων (έστι αντί για έτσι).
  • Κάνουν συχνά αντικατάσταση γραμμάτων των οποίων οι ήχοι είναι φωνολογικά συγγενείς ή μοιάζουν μεταξύ τους ως προς τη μορφή (δ-β, δ-θ, β-φ, γ-χ, β-θ, κ-χ).
  • Κάνουν παραποίηση φωνηέντων (πέντα αντί για πέντε).
  • Κάνουν προσθήκη φθόγγων ή συλλαβών (παπαράθυρο).
  • Κάνουν μετακίνηση γραμμάτων μέσα στην ίδια λέξη (παο αντί για από).
  • Κάνουν ορθογραφικά λάθη σε βασικούς κανόνες (παίζο).
  • Παρουσιάζουν αδυναμία στην αυτοματοποίηση των καταλήξεων.
  • Χρησιμοποιούν καθρεπτική γραφή (ρ-9, ε-3).
  • Ενώνουν δύο λέξεις σε μία ενώ δε χρειάζεται (το δικομου).
  • Κάνουν λανθασμένη χρήση των κεφαλαίων γραμμάτων. (Ξεκινούν καινούρια πρόταση με μικρό γράμμα ή γράφουν μία λέξη με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα ενώ δεν είναι κύριο όνομα).
  • Κάνουν λανθασμένη χρήση του τόνου ή δεν χρησιμοποιούν καθόλου τόνους.
  • Κάνουν λάθη στο ετυμολογικό μέρος της λέξης.
  • Παρουσιάζουν αδυναμία στη γενίκευση των κανόνων ορθογραφίας των ομοιοκατάληκτων και παράγωγων λέξεων.
  • Γράφουν με διαφορετικό τρόπο την ίδια λέξη μέσα στο ίδιο κείμενο.
  • Παρουσιάζουν αδυναμία στη σύνδεση της ορθογραφίας της λέξης με τη σημασία της ( τις αντί για της).
  • Κάνουν λάθη στη χρήση των γραμμάτων –υ, -φ, -β (εφχαριστώ αντί για ευχαριστώ).
  • Κάνουν συντακτικά λάθη (Τα παιδιά έτρεχε).
  • Παρουσιάζουν αδυναμία αυτοδιόρθωσης.

Σημείωση 1: Τα συμπτώματα είναι ενδεικτικά. Κάθε παιδί έχει διαφορετική προσωπικότητα γι’ αυτό και χρήζει εξατομικευμένης αξιολόγησης.
Σημείωση 2: Για να πούμε ότι το παιδί παρουσιάζει Δυσορθογραφία χρειάζεται να εμφανίζει παραπάνω από ένα σύμπτωμα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών.
Σημείωση 3: Το παιδί με οποιαδήποτε Μαθησιακή Δυσκολία ΔΕΝ είναι τεμπέλικο. Ωστόσο, έχει ειδικές ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ανάγκες και χρειάζεται την αρωγή των γονέων, των δασκάλων και των ειδικών επιστημόνων για να βελτιώσει τις δεξιότητές του και στη συνέχεια, τη σχολική του επίδοση.

Αντιμετώπισης Δυσορθογραφίας

Τρόποι Αντιμετώπισης ΔυσορθογραφίαςΤρόποι Αντιμετώπισης Δυσορθογραφίας

Το πρώτο και βασικότερο γεγονός που οφείλουμε να επισημάνουμε είναι ότι η αντιμετώπιση της Δυσορθογραφίας, όπως και οποιασδήποτε άλλης Μαθησιακής Δυσκολίας γίνεται από εξειδικευμένους επιστήμονες. Πρόκειται για:

– Λογοθεραπευτές,
– Εργοθεραπευτές,
– Ειδικούς Παιδαγωγούς και
– Ψυχολόγους.

Εκείνοι αναλαμβάνουν να αξιολογήσουν την κατάσταση του παιδιού και σχεδιάζουν τη θεραπεία με βάση τις ανάγκες και τα ελλείμματα κάθε παιδιού ατομικά.
Οι γονείς οφείλουν να συμβουλεύονται τους επιστήμονες και να ακολουθούν τις οδηγίες τους καθώς η εκπαίδευση συνεχίζεται σε όλους τους χώρους που κινείται το παιδί και δε σταματά με το πέρας της εκάστοτε συνεδρίας.
Η ψυχολογική υποστήριξη για το παιδί και την οικογένεια είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς εκεί κάθε μέλος μπορεί να συζητήσει ελεύθερα ό,τι το απασχολεί και να βρει λύσεις. Η βοήθεια του ψυχολόγου δεν αποτελεί πια «ταμπού» ή καλύτερα, κακώς αποτελεί «ταμπού».

Στρατηγικές Αντιμετώπισης

  • Ενίσχυση της λεξιλογικής γνώσης.
  • Χρήση εικονογραφικής μεθόδου.
    Βασίζεται στην ιδέα της μετατροπής συμβόλων σε σκίτσα (Στάθης, 2001).
  • Χρήση πολυαισθητηριακών μεθόδων.
    Βασίζεται στη χρήση συγκεκριμένων βημάτων που περιλαμβάνουν διδασκαλία της σημασίας της λέξης, οπτικοποίηση, ανάκληση, γραπτή απόδοση και κατάκτηση της γραφής με ορισμένο τρόπο.
  • Ενίσχυση της μνήμης.
  • Αυτοδιόρθωση με τη βοήθεια λεξικού ή ηλεκτρονικού υπολογιστή.
  • Κατασκευή ατομικού καταλόγου λέξεων ή λεξικού εικονικών αναπαραστάσεων των λέξεων.
  • Ενίσχυση της φωνολογικής επίγνωσης.
    Εστιάζει στην κατανόηση των φωνημάτων και στην αντιστοιχία μεταξύ προφορικού και γραπτού λόγου.
  • Διδασκαλία των κανόνων γραμματικής.
  • Επιβράβευση για τα σημεία που είναι γραμμένα ορθά.

Σημείωση 4: Στο παρόν άρθρο παρατίθενται επιγραμματικά μερικές στρατηγικές αντιμετώπισης. Κάθε μέθοδος θα αναλυθεί εν καιρώ σε επόμενα άρθρα.


Κατηγορία: ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

Tags: , , , , , , , , ,

Comments (1)

Trackback URL | Comments RSS Feed

  1. Ο/Η Δυσλεξια Ευρυμάθεια λέει:

    O καθένας γνωρίζει το παραμύθι «ασχημόπαπο» του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Αυτό που δεν γνωρίζουν όλοι, είναι ότι ο συγγραφέας του ήταν δυσλεκτικός. Πολλά ακόμα γνωστοί όπως ο Τόμας Έντισον, Άλμπερτ Αϊνσταιν, Πάμπλο Πικάσο, Λεονάρντο ντα Βίντσι είχαν δυσλεξία. Φαίνεται ότι τα άτομα με δυσλεξία έχουν πολύ μεγάλο ΙQ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *