Πρίγκιπας ή Πρίγκηπας; Πριγκίπισσα ή Πριγκήπισσα; – Ορθογραφία – Κλίση – Ετυμολογία
Συχνά συναντάμε τη λέξη γραμμένη Πρίγκιπας, Πρίγκηπας, Πριγκίπισσα, Πριγκήπισσα. Ποιος είναι όμως η σωστός και ορθογραφημένος τρόπος γραφής και γιατί.
Ας δούμε αρχικά την ετυμολογία του ουσιαστικού:
Ετυμολογία από Βικιλέξικό: πρίγκιπας < μεσαιωνική ελληνική πρίγκιπας < ελληνιστική κοινή πρίγκιψ < λατινική princeps < primus (=πρώτος) + capioΕτυμολογία από Λεξικό Μπαμπινιώτη: < μεταγενέστερη ελληνική πρίγκιψ, -ιπος < λατινική: princeps, -cipis «άρχοντας, ηγεμόνας» < primus «πρώτος» + -ceps < capio «λαμβάνω». Η γραφή με -η- (πρί-γκηπας) δεν έχει ετυμολογική βάση.
Η λέξη πρίγκιπας προέρχεται από την ελληνική πρίγκιψ, το οποίο προέρχεται από το λατινικό princeps.
Η λέξη princeps ξεκίνησε να χρησιμοποιείται στην Αρχαία Ρώμη και αρχικά ο όρος «princeps senatus» σήμαινε ο πρώτος της συγκλήτου. Με την πάροδο των χρόνων έφτασε να έχει την σημασία του πρώτου στην οικογενειακή διαδοχή που θα έχει την εξουσία.
Στην νέα ελληνική γλώσσα όσες λέξεις είναι δάνεια από ξένες γλώσσες γράφονται με την απλούστερη γραφή. Δηλαδή με «ι» και «ο». Όπως αναφέρει και το λεξικό του Μπαμπινιώτη η γραφή με -η- δηλαδή «πρίγκηπας» δεν έχει ετυμολογική βάση. Το ίδιο ισχύει και για τη λέξη Πριγκίπισσα.
Ας δούμε και την κλίση των λέξεων Πρίγκιπας και Πριγκίπισσα:
ΕΝΙΚΟΣ
ο πρίγκιπας | η πριγκίπισσα
του πρίγκιπα | της πριγκίπισσας
τον πρίγκιπα | την πριγκίπισσα
ω πρίγκιπα | ω πριγκίπισσα
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
οι πρίγκιπες | οι πριγκίπισσες
των πριγκίπων | των πριγκίπισσων
τους πρίγκιπες | τις πριγκίπισσες
ω πρίγκιπες | πριγκίπισσες
Δείτε ακόμα:
- Ο μικρός πριγκιπας σε e-book στα Ελληνικά
- Ο μικρός πριγκιπας σε e-book στα Αγγλικά
- Επικεφαλής Ορθογραφία – Κλίση
- Ελλιπής ή Ελλειπής
Κατηγορία: ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΛΑΘΗ
Γιατι ενω είναι δάνειο απο αλλη γλώσσα, το θηλυκό, Πριγκίπισσα γράφεται με δύο σ (σσ) και όχι με ένα;
Γιατί το δάνειο είναι το θέμα πριγκιπ-, ενώ το -ισσα ειναι η ελληνικη κατάληξη με την οποία εξελληνίσαμε το δάνειο. Σε κάθε γλωσσικό δάνειο αυτό που παίρνουμε από την εκάστοτε ξένη γλώσσα είναι το θέμα της λέξης. Ωστόσο, για να την φέρουμε στα δικά μας γλωσσικά μέτρα, της δίνουμε κάθε φορά μία δική μας, ελληνική, κατάληξη. Για παράδειγμα:
train ==> τραίν-ο
princip- ==> πρίγκιπ-ας
car ==> κάρ-ο